هر آنچه که باید در مورد بیماری هپاتیت سی 😷 بدانید

پیشگفتار

هپاتیت سی ؛ کبد، بزرگترین عضو داخلی بدن و به طور همزمان پیچیده‌ترین آنها است. نقش حیاتی و مهمی در تنظیم فعالیت‌های داخلی بدن دارد و این فرآیندها جهت حفظ سلامت و انجام بهینه فعالیت‌های بدنی ضروری هستند. هنگامی که مواد غذایی مصرف می‌شوند، پس از جذب و ورود به خون، نیاز به عبور از کبد دارند. در این مرحله، کبد نقش مهمی در بسته‌بندی و ذخیره این مواد ایفا می‌کند.

یکی از نوع‌های عفونت ویروسی، هپاتیت سی (Hepatitis C) نام دارد که می‌تواند به صورت حاد یا مزمن تجربه شود و منجر به التهاب و آسیب به کبد می‌شود. اغلب هپاتیت سی در مدت شش ماه قابل درمان است، اما در صورت تبدیل به نوع مزمن، ممکن است منجر به بیماری‌های خطرناک مانند سیروز کبد یا حتی سرطان کبد شود. مهم است به یاد داشت که این نوع هپاتیت یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان کبد در جهان محسوب می‌شود.

ساختمان و عمل دستگاه گوارش

سیستم گوارش نقش حیاتی در جذب مواد غذایی و اخراج مواد زائد از بدن دارد. این سیستم گاهی به بیماری‌های مختلف مبتلا می‌شود و اغلب به طور نادرست با بیماری‌های کبدی ارتباط داده می‌شود. برای مثال، مشکلاتی مانند یبوست یکی از مشکلات شایع در بیماران است که به دلیل عدم کارکرد مناسب دستگاه گوارش رخ می‌دهد. اغلب بیماران این مشکل را به کبد نسبت می‌دهند. دستگاه گوارش که به شکل لوله‌ای از حفره دهان شروع شده و تا مقعد ادامه دارد، مواد غذایی را ترشح و جذب می‌کند. غذا پس از خرد شدن در دهان و ورود به معده، در مرحله‌ای از فعل و انفعالات شیمیایی قرار می‌گیرد و سپس در روده‌ها جذب می‌شود.

در این فرآیندها، کبد که در بالا و سمت راست شکم قرار دارد، ترشحات خود را از طریق مجاری صفراوی به اثنی عشر می‌ریزد. این فرآیند کمک به هضم مواد غذایی می‌کند و نقش مهمی در فرآینای گوارش ایفا می‌کند. از اینرو، تمایل به نسبت مشکلات گوارشی به بیماری‌های کبدی اغلب نادرست است.

ساختمان و محل کبد

کبد، درون شکم، سمت راست و بالای دنده‌ها قرار دارد و اعضای حیاتی دیگری در اطراف آن قرار دارند. در بخش بالایی کبد، دیافراگم، ریه‌ها و در پشت آن کلیه راست و در زیر آن روده کوچک و بزرگ قرار دارند. اندازه کبد حدوداً به اندازه یک توپ فوتبال و وزن آن تقریباً ۱/۵ تا ۲ کیلوگرم (۳ پوند) است. کبد به چهار قسمت یا لوب تقسیم می‌شود. در داخل کبد، میلیون‌ها مجرای ریز وجود دارند که وظیفه انتقال صفرا ساخته شده در کبد را دارند. این مجاری به نام “مجاری صفراوی داخل کبدی” شناخته می‌شوند. این مجاری به تدریج به یکدیگر متصل می‌شوند و در نهایت به دو مجرای با قطر ۱ تا ۲ میلی‌متر تبدیل می‌شوند و محتویات خود را به داخل کیسه صفرا (که در زیر کبد قرار دارد) می‌ریزند.

تامین خون به کبد بسیار فراوان است و به آن “جگر سیاه” هم اطلاق می‌شود. تقریباً تمام خونی که از روده‌ها خارج می‌شود، از طریق ورید سیاهرگ یا ورید سیاهرگ باب به داخل کبد می‌رود و از آنجا (پس از فرآیندهای مختلف) به داخل سیاهرگ اجوف تحتانی وارد شده و از طریق آن به قلب منتقل می‌شود. سیاهرگ‌ها و سرخرگ‌ها خون رسانی کبد را انجام داده و مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ سلامتی کبد را تأمین می‌کنند.

ساختمان داخلی کبد

کبد دارای ساختار ذره‌بینی بسیار پیچیده‌ای است که در آن سلول‌های خاص، دالان‌های پیچ در پیچ، مجموعه‌ای از کانال‌ها و مجاری خونی ویژه به نام “سینوس” وجود دارد. در این ساختار پیچیده، خون از یک سمت وارد این مجاری و کانال‌ها می‌شود و پس از انجام فعل و انفعالات شیمیایی و فیزیکی، از سمت دیگر خارج می‌شود. در واقع، کبد دارای یک ساختار میکروسکوپی است که با وجود دالان‌های پیچ در پیچ و کانال‌های مختلف، امکان انتقال و فرآوری خون را فراهم می‌کند. سلول‌ها در داخل کبد عملکردهای مختلفی انجام می‌دهند، شامل تجزیه و تحلیل مواد مغذی، تخلیص سموم، تولید صفرا و موارد دیگر.

سینوس‌ها نقش مهمی در فرآینه‌های خونی کبد دارند. خون از ورود به این سینوس‌ها، از مجاری خونی کوچکی عبور می‌کند که از این سینوس‌ها شکل می‌گیرند. در این سینوس‌ها، فرآیندهای تبادل مواد، تصفیه خون و فعالیت‌های شیمیایی و فیزیکی دیگری انجام می‌شود. سپس خون پس از پردازش در کبد، از طریق سایر مجاری خونی به سمت خارج از کبد جاری می‌شود. این ساختار پیچیده و دقیق کبد نشان‌دهنده نقش مهم این عضو در فرآینه‌های متعدد در بدن انسان است و نشان می‌دهد چگونه کبد در تصفیه خون، تجزیه مواد مغذی و انجام وظایف مختلف دیگر، نقش حیاتی دارد.

وظایف کبد

کبد مانند یک کارخانه بزرگ شیمیایی و چندمنظوره عمل می‌کند که در تمام شبانه‌روز فعالیت دارد. این فعالیت‌ها شامل تولیدات متنوعی می‌شود که در تنظیم امور مختلف داخلی بدن، ساخت و ساز مواد، و تصفیه مواد سمی نقش حیاتی دارد.

ویروس هپاتیت

واژه “هپاتیت” به معنای التهاب و ورم کبد است. مهمترین عوامل ایجادکننده هپاتیت ویروس‌ها هستند. ویروس‌ها موجودات بسیار کوچکی هستند که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند و برای دیدن آنها نیاز به تجهیزات پیشرفته مانند میکروسکوپ الکترونی داریم. ساختار ویروس‌ها از ماده وراثتی و پروتئین‌ها تشکیل شده است. ویروس‌ها در محیط خارج از بدن زنده نمی‌مانند و در داخل بدن انسان به سرعت تکثیر می‌شوند. تاکنون حداقل ۶ نوع ویروس مسئول ایجاد انواع مختلف هپاتیت شناسایی شده‌اند، که نام‌گذاری آنها براساس حروف الفبای انگلیسی انجام شده است. ویروس هپاتیت آ (A)، بی(B)، سی(C)، دی(D)، ای(E) و جی(G). هر کدام از این ویروسها به گروه جداگانه ای تعلق داشته و بیماری که ایجاد میکنند ارتباطی با یکدیگر ندارند.

محل تکثیر و رشد و نمو ویروس های هپاتیت، کبد می باشد. رشد و نمو ویروسها موجب آسیب و اختلال در فعالیتهای کبد میشود.

هپاتیت C

پس از کشف ویروس‌های هپاتیت آ و هپاتیت بی در دهه ۱۹۷۰، تا سال‌ها بعد محققین در جستجوی علت بروز سایر انواع هپاتیت‌های ویروسی که عامل بیماری آن‌ها هپاتیت بی و هپاتیت آ بودند، بودند. اولین بار در سال ۱۹۸۹، آقای میشل هوتون (Michel Houghton) و همکارانش با استفاده از تکنیک‌های نوین بیولوژیک مولکولی، موفق به جداسازی و شناسایی ویروس هپاتیت سی شدند. این کشف تحولی شگرف در زمینه بیماری‌های کبدی به وجود آورد.

هپاتیت C یکی دیگر از انواع هپاتیت‌های شناخته‌شده است که عامل ایجاد آن ویروس هپاتیت سی (HCV) می‌باشد. انتقال اصلی این بیماری از طریق خون به وسیله‌ی عواملی مانند خون‌آلودگی اشتراک سوزن‌های تزریق، خون و مشتقات آن، انتقال عمودی از مادر به جنین (در بارداری) و برخی موارد دیگر اتفاق می‌افتد. بدلیل اینکه سیستم ایمنی بدن به راحتی این ویروس را نابود نمی‌کند، عفونت هپاتیت C به شکل ماندگار در بدن باقی می‌ماند که ممکن است در طول زمان به تلفات کبدی منجر شود.

شیوع هپاتیت سی:

سالیانه حدود ۱۷۰ هزار مورد آلودگی جدید به این ویروس شناسایی می‌شود و ۸ تا ۱۰ هزار مورد مرگ و میر در سال ناشی از بیماری کبدی به علت هپاتیت “سی” می‌باشد. امروزه هپاتیت “سی”، مهمترین دلیل جهت انجام پیوند کبد در آمریکا است. بیماری هپاتیت “سی” در اروپای شرقی و آفریقا شایع‌تر از آمریکا است. در مصر، ۱۵ تا ۲۰ درصد از مردان به هپاتیت “سی” مبتلا هستند. آمار دقیقی از میزان ابتلا در ایران وجود ندارد، ولی تخمین زده می‌شود که حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار نفر مبتلا به هپاتیت C در کشور داشته باشیم. آمار مرگ ایرانیان از هپاتیت‌های ویروسی بین ۵ تا ۱۰ هزار نفر در سال است.

عامل بیماری هپاتیت سی

ویروس هپاتیت سی (HCV) یک عضو از خانواده فلاویروسیدها (Flaviviridae) و گروه ویروس‌ها است. ویروس هپاتیت سی یک ویروس تک‌رشته‌ای پوشش‌دار با اندازه حدود ۵۰ تا ۶۰ نانومتر است. این ویروس در سلول‌های کبدی تکثیر می‌شود و به آنها آسیب می‌رساند. هپاتیت سی به عنوان یک ویروس قابل انتقال از طریق خون شناخته می‌شود و در سال ۱۹۸۹ شناسایی شد. از زمان شناسایی این ویروس، تحقیقات بسیاری در مورد خصوصیات و رفتار آن در بدن انسان انجام شده است.

با توجه به تنوع ژنتیکی در ویروس هپاتیت سی، این ویروس قابلیت تغییر و انطباق با میزبان خود را دارد. به عبارت دیگر، وجود گونه‌ها و زیرگونه‌های مختلف این ویروس باعث می‌شود که این ویروس از سیستم ایمنی میزبان عبور کرده و عفونت مزمن را ایجاد کند. تنوع جغرافیایی نیز در شیوع این گونه‌ها و زیرگونه‌ها قابل مشاهده است. مطالعات ژنتیکی نشان می‌دهد که ویروس هپاتیت سی دارای شش گونه اصلی و تعدادی زیرگونه است. این تنوع ژنتیکی باعث می‌شود که تشخیص، پیش‌بینی و درمان این بیماری به چالشی پیچیده تبدیل شود و امکان ابتلای مجدد به این ویروس نیز وجود داشته باشد.

راههای انتقال ویروس هپاتیت سی

مهمترین راههای انتقال ویروس «هپاتیت سی» عبارتند از:

• انتقال از راه تزریق خون آلوده
•  انتقال در بین معتادین به مواد مخدر تزریقی
• انتقال از طریق خالکوبی و …
• انتقال از راه تماس جنسی در خارج از چارچوب خانواده

1. انتقال از راه خون آلوده:

یکی از راه‌های انتقال ویروس هپاتیت سی تماس با خون آلوده است. این ویروس در محیط خارج از بدن و در داخل خون خشک شده، تا مدت سه ماه زنده می‌ماند. با جوشیده شدن در دمای ۱۰۰ درجه سانتیگراد به مدت ۵ دقیقه، ویروس هپاتیت سی نابود می‌شود. این ویروس به عنوان یکی از ویروس‌های منتقله از طریق خون شناخته می‌شود و تا پیش از معرفی آزمون‌های تشخیصی هپاتیت سی (HCV Ab)، مهمترین راه انتقال این بیماری تزریق خون بود. به ویژه در افرادی که به طور مکرر از خون و مشتقات خونی استفاده می‌کنند، مانند بیماران مبتلا به هموفیلی، تالاسمی و نیازمندان به دیالیز، شیوع هپاتیت سی بیشتر است. این مسئله نشان‌دهنده اهمیت خون و محصولات خونی آلوده در انتقال این بیماری است.

پیشرفت‌های علم پزشکی در جهت بهبود کیفیت و سلامت خون‌های مصرفی اقداماتی را به خود گرفته است. به عنوان مثال، پس از ابداع آزمون HBSAg (برای تشخیص هپاتیت بی) در دهه ۱۹۷۰، غربالگری همهٔ خون‌های اهدایی به منظور تشخیص هپاتیت بی و از بین بردن خون‌های آلوده، منجر به کاهش شیوع هپاتیت از طریق تزریق خون شد. همچنین، کشف ویروس ایدز (HIV) در دههٔ ۱۹۸۰ و استفاده از روش‌های تشخیصی برای سالم سازی خون‌های اهدایی، به کاهش خطر انتقال این بیماری از طریق خون‌ها کمک کرده است.

ویروس هپاتیت سی نیز در سال ۱۹۹۰ شناسایی شد و از سال ۱۹۹۲، با استفاده از آزمون HCV Ab برای شناسایی خون‌های آلوده به این ویروس، خطر انتقال هپاتیت از طریق تزریق خون به شدت کاهش یافته است. با این حال، به ویژه در افرادی که ویروس هپاتیت سی در بدنشان وجود دارد، اما آنتی‌بادی علیه این ویروس هنوز تشکیل نشده است، تزریق خون آنها به دیگران می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

---

با افزایش دقت و حساسیت آزمونهای تشخیصی ویروس هپاتیت «سی» به سالم بودن خون و فرآوردهای آن بیشتر می توان اعتماد کرد.

---

۲. هپاتیت و اعتیاد:

اعتیاد و استفاده از سرنگ در افراد معتاد به مواد مخدر، یک راه انتقال عفونت‌های جدی از جمله هپاتیت بی، سی و ایدز را تشکیل می‌دهد. به‌ویژه افرادی که از مواد تزریقی استفاده می‌کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. اعتیاد به مواد دیگر مانند کوکائین نیز می‌تواند راه انتقال انواع عفونت‌ها از طریق استنشاق را فراهم کند. برخورداری از گونه‌های هپاتیت سی در معتادان ممکن است به بروز بیماری با شدت بیشتر منجر شود، اما این افراد معمولاً در شرایط ضعیف‌تری از لحاظ سیستم ایمنی قرار دارند که می‌تواند به مشکلات در درمان منجر شود. از این رو، ترویج بهداشت و آگاهی از راه‌های پیشگیری و درمان، می‌تواند در کاهش انتقال بیماری‌ها در این گروه افرادی تأثیرگذار باشد.

۳. هپاتیت و خالکوبی:

از جمله راه‌های شناخته‌شده انتقال هپاتیت سی، می‌توان به سوراخ کردن پوست با سوزن برای خالکوبی اشاره کرد. علاوه بر این، انجام عملیات‌های خالکوبی با هدف زیبایی چهره مانند خالکوبی ابرو یا تاتوینگ نیز می‌تواند یک راه برای انتقال ویروس هپاتیت سی باشد. در هنگام انجام این عمل، این نکته را در نظر داشته باشید که این عمل در زیبایی چهره شما مؤثر است، ولی آیا به قیمت ابتلا به هپاتیت!!!؟؟؟

۴. هپاتیت و بیماران خاص:

افراد مبتلا به تالاسمی، هموفیلی و نیز افرادی که در دوران نارسایی مزمن کلیه قرار گرفته و نیاز به همودیالیز دارند، در معرض خطر ابتلا به هپاتیت سی قرار دارند. بر اساس آمارهای موجود، بیش از ۱۵ درصد از بیماران با نارسایی مزمن کلیه، ۷۵ درصد از بیماران هموفیلی و ۲۰ درصد از بیماران تالاسمی از ابتلا به هپاتیت سی رنج می‌برند. این افراد به دلیل وضعیت خاص خود نیازمند توجه و مراقبت ویژه‌ای در ارتباط با پیشگیری و درمان از این بیماری هستند.

همودیالیز یک روش درمانی است که به کلیه‌های مصنوعی اجازه می‌دهد که وظایف تصفیه خون و تنظیم ترکیبات خونی را انجام دهند. این فرآیند از طریق دستگاهی انجام می‌شود که به عنوان دیالیزر یا دستگاه همودیالیز شناخته می‌شود. در همودیالیز، خون از بیمار اخذ شده، از طریق یک فیلتر به دستگاه می‌رود، در آنجا از مواد مضر و مایعات زائد پاکسازی می‌شود، و سپس به بیمار بازمی‌گردد.
این روش به ویژه برای بیمارانی که مشکل در کارکرد کلیه دارند (نارسایی کلیه) یا به دلیل بیماری‌های دیگر نیاز به تصفیه مداوم خون دارند، استفاده می‌شود. همودیالیز می‌تواند به بیماران کمک کند تا تراز ترکیبات مهم خونی مانند اسیدها و بازها، نمونه‌های خونی و مایعات زائد را بهبود بخشند.

۵. هپاتیت و انتقال در خانواده:

انتقال ویروس هپاتیت سی در خانواده به صورت کمی ضعیف است. در این رابطه، جداسازی وسایل مشترک مانند قاشق و بشقاب ضروری نیست، اما وسایل شخصی مانند مسواک، ریش تراش، ناخن‌گیر، برس حوله و کیسه حمام باید جداگانه استفاده شوند. هپاتیت سی از طریق مواد غذایی منتقل نمی‌شود، بنابراین جدا نمودن فرد از سایر اعضای خانواده لازم نیست و رعایت تدابیر بهداشتی کافی است. انتقال این بیماری از طریق تماس جنسی در داخل خانواده به شکل شایعی رخ نمی‌دهد و آمار نشان می‌دهد که خطر انتقال در این شرایط کمتر از ۵ درصد است، و این میزان به مدت ازدواج و مقدار ویروس در خون بستگی دارد. بهرحال، در موارد تماس جنسی خارج از چارچوب خانواده و با افراد متعدد، خطر انتقال جنسی بیشتر است.

---

یکی از راه‌های پیشگیری از خطر ابتلا به هپاتیت سی، جداسازی وسایل شخصی مانند مسواک، ریش‌تراش، ناخن‌گیر، برس حوله و وسایل حمام است.

---

هپاتیت سی و ازدواج؛ شروع زندگی مشترک در شرایط استاندارد

ویروس HCV یک نامی که دلهره‌آور به نظر می‌رسد و فرآیند درمان طولانی دارد. به همین دلیل، برخی افراد مبتلا به این بیماری ممکن است فکر کنند که قادر به تشکیل خانواده و ازدواج نیستند. اگرچه هپاتیت سی ممکن است تأثیر مستقیمی بر سبک زندگی داشته باشد، اما هرگز شبیه بیماری‌های مقاربتی مانند ایدز نیست و فرد مبتلا به هپاتیت c نباید زندگی مشترک را از دست بدهد. در واقع، این بیماری نمی‌تواند به عنوان موانعی جهت ازدواج و تشکیل خانواده عمل کند. اگر یکی از زوجین به هپاتیت سی مبتلا باشد، روش‌های پیشگیری از انتقال به طرف دیگر آموزش داده می‌شود. همچنین، با اطلاعات کافی درباره این بیماری، می‌توانید رفتارهای خطرناک را در موقعیت‌های مختلف کنترل کنید. در مرحله آغازین زندگی مشترک، آزمایشات ابتدایی جهت اطمینان از عدم ابتلا به بیماری‌های مقاربتی نظیر سفلیس و هپاتیت انجام می‌شود. این آگاهی به شما کمک می‌کند تا با مدیریت مناسب بر روی رفتارهای خود، انتقال این بیماری را کاهش دهید.

علایم و نشانه‌های هپاتیت

اغلب بیماران مبتلا به هپاتیت ویروسی علایم خاصی ندارند و این بیماری از طریق آزمایش‌های روتین تشخیص داده می‌شود. در تعداد کمی از موارد، پس از انتقال ویروس، علایم هپاتیت حاد از جمله کاهش اشتها، خستگی، مفرط، سرفه، استفراغ، درد شکم، تیرگی پوست، رنگ زدن ادرار و زردی پوست ظاهر می‌شوند. این علایم معمولاً به مدت چند روز یا هفته ادامه دارند. در مراحل پیشرفته‌تر هپاتیت، تخریب سلول‌های سالم کبد و جایگزینی آنها با بافت نکروتیک، ایجاد فیبروز (جوشگاه) در کبد و اختلال در خون‌رسانی می‌تواند منجر به تورم شکم و ورم پاها گردد.

تشخیص هپاتیت سی

تشخیص هپاتیت سی از طریق انجام آزمایش آنتی‌بادی ضد ویروس با استفاده از روش الیزا انجام می‌شود. اگر نتیجه این آزمون مثبت باشد، نیاز به آزمایش دقیق‌تر مانند آزمایش ریبا یا بلات برای تأیید وجود بیماری وجود دارد. در هر صورت، قبل از تأیید نباید فرد را به عنوان بیمار مبتلا به هپاتیت سی در نظر گرفت. علاوه بر آزمایش‌ها، عواملی مانند اطلاعات عمومی و سوابق فرد، نتایج آزمایشات سونوگرافی کبد و سایر آزمایش‌های مرتبط با فعالیت ویروس در بدن نیز به تشخیص بیماری کمک می‌کنند.

لازم است توجه داشت که ویروس هپاتیت سی به طور ناشناخته‌ای به تخریب سلول‌های کبدی پیش می‌رود. این بیماری به طور تدریجی به مرحله مزمن پیشرفت می‌کند و دارای حالت نوسانی است. سطح ویروس و فعالیت بیماری نیز به صورت متغیر تغییر می‌کند. اغلب بیماران مبتلا به هپاتیت سی علائمی ندارند و تعداد کمی از آن‌ها احساس خستگی، تب خفیف، درد شکم یا تغییر رنگ ادرار ممکن است داشته باشند. این علائم همچنین در افراد مختلف متفاوت است.

برای “تشخیص هپاتیت سی” باید به چند سوال پاسخ داده شود:

• آیا فرد مبتلا، دچار ضایعه کبدی است؟
• شدت ضایعه کبدی چقدر است؟
• آیا ضایعه کبدی نیاز به درمان دارد؟
• چگونه می‌توان کبد را از آسیب بیشتر محافظت کرد؟

برای پاسخ دادن به این سوالات، باید بررسی‌های موردنیاز از نظر آزمون‌های عملکرد کبد مانند آنزیم‌های کبدی (ALT و AST)، بیلی‌روبین، آلبومین، فرمول شمارش خون، و آزمایش پی – سی – آر (PCR) انجام شود. اندازه‌گیری آنزیم‌های کبدی می‌تواند نمایانگر وضعیت کبد در بیماری باشد؛ زیرا افزایش سطح این آنزیم‌ها ممکن است نشانه وجود التهاب در کبد باشد. در برخی موارد، انجام بافت‌شناسی کبد از طریق نمونه‌برداری ضایعاتی نیز نشان می‌دهد که در بعضی از اوقات، حتی در صورت طبیعی بودن آزمون‌های بیوشیمی مانند آنزیم‌ها، نشانه‌هایی از تغییرات در کبد وجود دارد. انجام آزمایش PCR جهت اندازه‌گیری میزان فعالیت ویروس در تمام بیماران ضروری است و بهتر است نوع ژنوتیپ ویروس نیز شناسایی شود.

وقتی فرد با خبر ابتلا به هپاتیت سی روبرو می‌شود، ابتدا احساس ناراحتی و شوک ممکن است داشته باشد و سوالاتی مانند چگونگی ابتلا یا عواقب آن برایش مطرح می‌شود. بهتر است با یک پزشک متخصص در این زمینه مشورت کند. در اکثر موارد، بیماری به‌طور آهسته پیشرفت می‌کند و تنها حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از بیماران به سیروز یا تنبلی کبد دچار می‌شوند. این فرآیند نیز ممکن است تا ۲۰ تا ۳۰ سال به طول بیانجامد. در حال حاضر، درمان‌های مؤثری برای افراد مبتلا به هپاتیت سی وجود دارد و داروهای جدید نیز در آینده نزدیک به بازار عرضه خواهند شد.

هپاتیت مزمن «سی» چیست؟

در مواردی که ویروس هپاتیت سی بیش از ۶ ماه در بدن فرد مبتلا حضور داشته باشد و آزمایشات نشان‌دهنده افزایش آنزیم‌های کبدی و آزمایش PCR مثبت باشد، به این وضعیت “هپاتیت مزمن” گفته می‌شود. در این شرایط، آسیب کبدی به طور پیشرونده پیش می‌رود و امکان بروز تنبلی کبد در طول مدت زمان طولانی وجود دارد. برای مشخص کردن سیر بیماری در بیماران مبتلا به عفونت هپاتیت سی، تحقیقات بسیاری انجام شده است. در مقابل تصور عمومی، نشانه‌های پیشرفت بیماری به‌طور آهسته بروز می‌کنند و در دوره کوتاه‌مدت بیماران علائم قابل توجهی ندارند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که تغییرات معمولی تا ۲۰ سال پس از ابتلا رخ می‌دهند. لطفاً توجه داشته باشید که بعد از تشخیص بیماری، وضعیت و علائم مختلفی دارد و فاکتورهای شخصی مانند سن، جنسیت، راه ابتلا، و مصرف الکل نیز در تعیین میزان پیشرفت بیماری نقش دارند. همچنین، نوع ویروس (ژنوتیپ) نیز تأثیر مهمی بر شدت بیماری دارد.
بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن، متاسفانه در حدود ۸۵ درصد موارد، قادر به از بین بردن ویروس در مدت ۶ ماه نیستند، بنابراین بیماری در آنها به شکل مزمن پیش می‌رود و ویروس همواره در خون آنها حضور دارد، اگرچه میزان آن ممکن است به‌طور دوره‌ای تغییر کند. هپاتیت مزمن یک بیماری بی‌علامت است که به آرامی و بی‌صدا پیشرفت می‌کند. در طول دو دهه، با انجام نمونه‌برداری از کبد، وضعیت التهاب و شدت آسیب مشخص می‌شود. با استفاده از فرمول نودال که امتیاز حداکثری آن ۲۲ است، وضعیت بیماری ارزیابی می‌شود. بعد از شناسایی فرد مبتلا به هپاتیت سی و بدون وجود علائم، انجام آزمایش‌های دوره‌ای می‌تواند تشخیص هپاتیت مزمن را تأیید کرده و نیاز به ادامه تحت نظر گرفتن مدت ۶ ماه ندارد.

پیشگیری

مراقبت‌های لازم جهت پیشگیری از ابتلا به دیگران:

1. از وسایل مشترک مانند ناخن‌گیر، مسواک و تیغ به طور مشترک استفاده نکنید.
2. مناطق آلوده به خون را کاملا ضد عفونی کنید. زخم های پوستی در افراد مبتلا باید با بانداژ پوشانده شود
3. زخم‌های پوستی در افراد مبتلا باید با چسب زخم پوشیده شوند.
4. لازم است سرنگ مورد استفاده جهت تزریق دارو مثل اینترفرون، به شیوه‌ای مطمئن در سطل آشغال قرار گیرد تا موجب زخمی شدن سایر افراد نشود.
5. هنگام رابطه جنسی، از کاندوم استفاده کنید. در مورد ضرورت آن اختلاف نظر وجود دارد.
6.  اگر به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، به دلیل تماس ایشان با ترشحات دهان و خون شما، امکان ابتلای او وجود دارد و البته امکان انتقال به دیگران در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی و ضدعفونی کردن وسایل وجود دارد. لذا باید به پزشک اطلاع دهید که ابتلای خود را دارید.

   

البته متاسفانه برخی همکاران ما برخورد مناسبی با این قضیه نمی‌کنند که باید به خدا پناه برد، زیرا که راهی جز دروغ برای بیمار به جای نمی‌گذارند و تیم پزشکی و سلامت مجله اینترنتی تاپ 10 باز این امر را توصیه نمی کند.

---

توصیه مهم سازمان انتقال خون ایران؛

     مبتلایان به هپاتیت «سی» از اهدا خون خودداری کنند

---

درمان

بعد از تشخیص هپاتیت سی و مراجعه به پزشک متخصص، مرحله‌ای مهم در ارتباط با بیمار رخ می‌دهد. پزشک با پرسش‌های مختلف اطلاعاتی از بیمار جمع‌آوری می‌کند تا وضعیت ابتلا به هپاتیت سی را بهتر مشخص کند. عوامل متنوعی مانند سن، جنسیت، وضعیت آنزیم‌های کبدی و میزان تکثیر ویروس توسط آزمون PCR را به منظور تدابیر درمانی در نظر می‌گیرد. در عین حال، بیمار نیز ممکن است سوالات زیادی در مورد درمان و پیش‌بینی نتایج داشته باشد و پزشک مسئولیت دارد تا به این سوالات پاسخ دهد. برای رسیدن به نتایج بهتر از درمان، ایجاد یک رابطه متقابل و مناسب بین بیمار و پزشک بسیار مهم است و پزشک نیز باید با حوصله و دقت به سوالات بیمار پاسخ دهد.(انشاءالله!!!).

• آیا همه بيماران مبتلا به هپاتیت «سی» نیاز به درمان دارند؟

پاسخ این سوال منفی است. پس از بررسی‌های لازم، پزشک در مورد درمان یا عدم درمان تصمیم می‌گیرد. هدف از درمان، ضدویروسی و پاک‌کردن خون از ویروس و در نتیجه جلوگیری از ایجاد آسیب بیشتر به کبد است. در برخی شرایط، شدت ضایعات کبدی کاهش می‌یابد. باید در نظر داشت که هزینه‌های زیاد و عوارض داروهای مصرفی، محدودیتی در درمان همه بیماران ایجاد می‌کند.

نکته مهم این است که در بسیاری از بیماران عوارض هپاتیت «سی» که همان تنبلی کبد و سرطان کبد است هرگز به وجود نمی آید و به همین دلیل همه بیماران نیاز به درمان ندارند

---

بیمار عزیز!!!
اگر پزشک شما فعلا درمان را صلاح نمی‌داند و فقط دستور پیگیری می نماید به توصیه های او عمل نموده و به نظر وی اعتماد کنید.

---

اینترفرون چیست؟ و نحوه درمان با اینترفرون به چه صورت است؟

اینترفرون ها نوعی پروتئین هستند که توسط سلول های میزبان آلوده به ویروس آزاد می شوند و باعث تحریک سیستم ایمنی و افزایش مقاومت بدن می شوند. اینترفرون ها سیتوکین هستند. بهتر است بدانید اینترفرون ها داروی گران قیمتی هستند و مصرف آنها با عوارض همراه است اما در هر صورت در 25 درصد موارد پاسخ درمانی عالی است و بنابراین در بیمارانی که آنزیم های کبدی غیرطبیعی و PCR مثبت دارند. درمان در نظر گرفته شده است. داروی پی دیفرون (اینترفرون) توسط صنعت بیوتکنولوژی ایران تولید می شود. در مطالعات انجام شده در دو مرکز معتبر کشور اثر این دارو معادل داروی تولید شده در آمریکا بوده است به همین دلیل به بیماران توصیه می شود از P-diferon استفاده کنند.

---

بیمار عزیز!!!
در صورت فراموش کردند یک نوبت تزریق، آن نوبت تزریق را از دست رفته تلقی کنید و نوبت بعدی را نیز دو برابر نکنید.

---

چه انتظاری از درمان هپاتیت داریم؟

این انتظار می‌رود که حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از موارد به درمان با اینترفرون پاسخ مناسب می‌دهند و این بازخورد با طبیعی شدن آنزیم‌های کبدی و کاهش ویروس در خون تا حدی که آزمون PCR منفی شود، مشخص می‌شود. در نیمی از موارد، اسیب به کبد به حداقل یا توقف می‌رسد. اهمیت داشته باشید که بهترین نتایج پس از شش ماه پس از پایان درمان حاصل می‌شود. با این حال، همیشه باید احتمال بازگشت بیماری را در نظر داشته باشید و پیگیری دقیق و مداوم از بیماران ضروری است. در صورت کامل شدن درمان دارویی، آنزیم‌های کبدی به حالت طبیعی باز می‌گردند، آزمایش PCR منفی می‌شود و از بین می‌رود.

بهبود وضعیت بیمار از نظر آنزیمهای کبدی و منفی شدن پی – سی – آر معمولاً با بهبود ضایعه کبدی همراه است.

بیماران زیر به داروی اینترفرون پاسخ بهتری میدهند:

1.  افراد زیر ۳۰ سال.
2. در افرادی که در نمونه برداری از آنها سیروز کبدی دیده نمی‌شود.
3. به ویروس هپاتیت «سی» از گونه ۲ و ۳ (غیر از ۱) مبتلا هستند.
4.  پایین بودن میزان ویروس RNA در خون (کمتر از ۲ میلیون عدد در میلی لیتر).
5. میزان آنزیم‌های کبدی بیش از ۲ برابر حد معمول باشد.
6. افرادی که به خوردن مشروبات الکلی اعتیاد ندارند.

متأسفانه، پزشک شما نمی‌تواند به طور قطعی پاسخ یا عدم پاسخ به درمان را قبل از شروع درمان پیش بینی کند. نوع و سویه ویروس هپاتیت در پاسخ به درمان موثر است. ویروس نوع A با بیماری تهاجمی تر و شدیدتر همراه است و به درمان اینترفرون به خوبی پاسخ نمی دهد.

عود بیماری پس از قطع درمان

اگر بیماری با نرمال شدن آنزیم های کبدی و تست PCR منفی کنترل شد و درمان پس از مدت مقرر قطع شد و با افزایش آنزیم های کبدی و PCR مثبت بیماری عود کرد، درمان با دو دارو (اینترفرون و ریباویرین) انجام می شود. احتمال عود بیماری همیشه در کمین بیماران است. اگر چه منفی شدن ویروس در خون برای بیمار چیز خوبی تلقی می شود، اما این بدان معنا نیست که ویروس از بدن پاک شده است. این ویروس می‌تواند در سلول‌های دیگر (گلبول‌های سفید خون یا سلول‌های کبدی) نهفته باشد و به دلایل نامشخصی دوباره فعال شود. اگر 6 ماه پس از قطع درمان PCR منفی باشد، احتمال عود در آینده بسیار کم خواهد بود.

در صورت تجویز اینترفرون، لازم است پزشک از وضعیت کبدی و خونی شما به صورت دوره‌ای مطلع شود. گرچه این کار باعث آزار شما خواهد شد، ولی برای درمان ضروری است. لذا به طور مرتب به پزشک معالج مراجعه کنید تا با همکاری شما از درمان نتیجه مطلوب بدست آید. 

داروی دیگری از خانواده  اینترفرون به نام “peg-interferonp”در دهه 80 شمسی به بازار عرضه شده بود هم خوب بود. حسن مصرف این دارو، استفاده از یک تزریق در هفته می‌باشد. متاسفانه قیمت بسیار زیاد این دارو، امکان استفاده از آن را در همه بیماران غیرممکن می‌سازد. برای مدت زمان کوتاه، امکان تهیه این دارو در مرکز هپاتیت تهران وجود دارد. استفاده از اینترفرون در درمان هپاتیت «سی» جنبه تحقیقاتی ندارد، و مصرف آن مورد تأیید بسیاری از مراکز علمی دنیا قرار گرفته است.

داروی ریباورین

این دارو دارای اثرات وسیعی بر روی ویروس‌ها است و در سال ۱۹۸۸ توسط FDA (سازمان نظارت بر غذا و دارو آمریکا) جهت مصرف در مبتلایان به هپاتیت “سی” و همراه با داروی اینترفرون مورد تایید قرار گرفت. داروی ریباورین نمی‌تواند بیماری را به طور کامل ریشه‌کن نماید، ولی اثر اینترفرون را تقویت می‌کند. مصرف این دارو به تنهائی گرچه سبب طبیعی شدن آنزیمهای کبدی می‌شود، ولی هیچگونه تأثیری بر فعالیت ویروس ندارد و به همین دلیل مصرف این دارو به تنهایی بی‌فایده است.
دارو به صورت کپسول یا قرص ۱۰۰ یا ۲۰۰ میلیگرمی ساخته و به بازار عرضه شده است. میزان مصرف روزانه ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ میلیگرم و بر حسب وزن بیمار می‌باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر، به پزشک یا داروساز مراجعه نمایید.

مصرف داروی ریباورین در دوران بارداری ممنوع است و جهت اطمینان خاطر هر دو زوج باید از روشهای جلوگیری از بارداری استفاده کنند

---

الکل و هپاتیت «سی»

باید بدانید که مصرف الکل نه تنها سبب آسیب به کبد میشود بلکه با درمان هپاتیت «سی» نیز تداخل دارد.

الکل چگونه به کبد آسیب می‌رساند؟

استفاده از الکل باعث افزایش تولید چربی در کبد می‌شود و این امر می‌تواند منجر به آسیب کبدی و سیروز گردد. برای اطلاعات بیشتر، به بخش مربوط به کبد و الکل در کتاب جامع بیماری‌های کبد و هپاتیت ایران مراجعه نمایید. در صورت ادامه مصرف الکل، قابلیت تجویز داروها برای کنترل هپاتیت “سی” به شدت کاهش می‌یابد.

رژیم غذایی و هپاتیت «سی»

در خصوص نوع رژیم غذایی و عادات تغذیه‌ای برای بیماران، دیدگاه‌های مختلف وجود دارد، اما در این بیماری تأکید می‌شود که تشخیص شدت آسیب کبدی از اهمیت بالایی برخوردار است و لازم است از رژیم‌های سخت و سنگین خودداری شود.

کبد نقش حیاتی در متابولیسم بدن دارد و در صورت آسیب، انرژی لازم به بدن تامین نمی‌شود و تخلیه سموم اضافی نیز ممکن نخواهد بود. در موارد شدید تخریب کبد، مصرف زیاد مواد گوشتی (مخصوصا گوشت قرمز) توصیه نمی‌شود و به جای آن، از منابع سفید چون ماهی، مرغ و منابع پروتئین گیاهی استفاده شود.

استفاده از سبزیجات و میوه‌های تازه با آنتی‌اکسیدان‌های غنی مفید است. مصرف غذاهای دخانی یا دارای نیترات مانند کالباس و سوسیس و همچنین افزودنی‌های شیمیایی مانند رنگها و چاشنی‌ها باید به حداقل متناقض شود. اجتناب از پرخوری و چاقی نیز توصیه می‌شود. عرق کاسنی، شیرین بیان و خار علیص به کبد سودمند هستند. همچنین مصرف روزانه یک قاشق مرباخوری عسل یا ۲ عدد خرما نیز توصیه می‌شود.

هپاتیت و اعتیاد

متاسفانه یکی از راه‌های انتقال هپاتیت سی، اعتیاد به تزریق مواد مخدر است. به نظر می‌رسد که معتادان تزریقی بیشتر از راه اشتراک وسایل تزریقی به این ویروس آلوده می‌شوند. حتی یک بار به اشتراک گذاشتن وسایل تزریقی کافی است تا شخص به این ویروس آلوده شود. متأسفانه بسیاری از معتادان تزریقی سابقه اشتراک وسایل را اعلام نمی‌کنند، اما به طور معمول اولین تزریق به دلیل فشار دوستان یا امانت گرفتن از وسایل آنها انجام می‌شود.
بیشتر معتادان تزریقی به اشتباه فکر می‌کنند که اشتراک وسایل تنها با یک نفر به مدت زمان طولانی می‌تواند از انتقال بیماری جلوگیری کند. اما واقعیت این است که حتی در یک نوبت اشتراک وسایل می‌تواند منجر به انتقال این ویروس شود. در بسیاری از موارد، وجود ویروس در خون افراد به هیچ نشانه‌ای دست نمی‌دهد و حتی فرد خود از ابتلا به این ویروس اطلاعی ندارد.

سوالات متداول در جوزه هپاتیت c

پاسخ به سؤالات باقی‌مانده شما در مورد عفونت هپاتیت سی و مسائل مربوط به آن، در ادامه ارائه خواهد شد. اگر سؤالی دارید که در این مطلب پاسخی برای آن پیدا نکرده‌اید، لطفاً سؤال خود را در انتهای این مطلب به ما کامنت کنید، تا کارشناسان ما در اولین فرصت به آن پاسخ دهند.

• آیا هپاتیت C می‌تواند به سیروز کبدی منجر شود؟

بله، اگر هپاتیت C به مدت طولانی در بدن باقی بماند و به طور مداوم به کبد آسیب برسد، ممکن است به سیروز کبدی منجر شود. سیروز کبدی به عبارتی تلفن کبدی گسترده و غیرقابل بازگشت را توصیف می‌کند که ممکن است به عوارض جدی منجر شود.

• آیا هپاتیت C از مادر به کودک در دوران جنینی منتقل می‌شود؟

بله، هپاتیت C می‌تواند از مادر به نوزاد منتقل شود، به ویژه در زمان تولد. این نوع انتقال به عنوان انتقال عمودی شناخته می‌شود.

• با بیمار هپاتیت C چگونه باید برخورد کرد؟

اگر کسی به هپاتیت C مبتلا است، بهترین کار این است که به دستورات پزشک خود در مورد درمان و مراقبت از سلامتی پیروی کند. افرادی که با بیمار هپاتیت C زندگی می‌کنند، باید اقدامات احتیاطی انجام دهند. همچنین، اگر رابطه جنسی دارند، باید از روش‌های پیشگیری از انتقال ویروس هپاتیت C به سایر افراد پیروی کنند.

• چه زمانی باید آزمایش هپاتیت بدهیم؟

در صورت مشاهده هر گونه علائم و نشانه‌های مرتبط با هپاتیت یا در صورتی که به عوامل انتقال هپاتیت C درگیر شده‌اید، بهتر است به پزشک داخلی یا متخصص کبد مراجعه کنید. پزشک می‌تواند آزمایش‌های لازم را تجویز کند تا وضعیت شما بررسی شود.

• افراد دارای هپاتیت C تا آخر عمر ناقل هپاتیت C هستند؟

بله، پس از تشخیص ابتلا به هپاتیت C مزمن، ویروس تا آخر عمر در بدن باقی می‌ماند و افراد به عنوان ناقل هپاتیت C به شمار می‌آیند. این به معنای آن است که حتی اگر احساس بیماری نداشته باشند، ممکن است ویروس را به دیگران منتقل کنند.

• آیا هپاتیت C از طریق پیرسینگ یا تتو هم منتقل می‌شود؟

بله، اگر وسایل مورد استفاده در پیرسینگ یا تتو آلوده باشند و به تماس با خون آلوده در زمان انجام این روش‌ها بپردازند، انتقال ویروس هپاتیت C ممکن است رخ دهد.

• آیا هپاتیت C از طریق لیزر موهای زائد هم منتقل می‌شود؟

لیزر موهای زائد روشی ایمن و به‌طور معمول غیرخطرناک است. با این حال، همیشه بهتر است از وسایل تمیز و ضدعفونی‌شده در هر بار استفاده اطمینان حاصل کنید.

• آیا هپاتیت C اغلب بدون علائمی رخ می‌دهد؟

بله، هپاتیت C به طور معمول بدون علائم و نشانه‌های آشکاری ایجاد می‌شود. بسیاری از افراد ممکن است سال‌ها به عفونت هپاتیت C آسیبی احساس نکنند. این موضوع باعث می‌شود که برای تشخیص به مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های مربوطه نیاز باشد.

• رایج ترین علائم بیماری هیپاتیت سی چیست؟

• داروهای هپاتیت C چیست؟

درمان هپاتیت C به وسیله داروها انجام می‌شود، که شامل داروهایی به نام DAA می‌شوند. این داروها شامل سوفوسبوویر، لدیپاسویر، امبی تاسوویر، پاریتاپرویر و ریتوناویر است.

• آيا تعويض سر سوزن سرنگهای مورد استفاده مانع از انتقال ویروس میشود؟

خیر اشتراک در کلیه وسایل مورد استفاده در تزریق نظیر سرنگ و سرسوزن که به خون آلوده میشوند موجب انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر می‌شود. 

• ---

  آیا هپاتیت «سی» در بیماران معتاد تزریقی قابل درمان است؟

اری ولی شرط لازم و ضروری ترک مواد مخدر تزریقی است. در صورت ادامه اعتیاد تزریقی تأثیر داروهای تجویز شده به شدت کاهش می‌یابد.

• ---

  آیا شیوه‌های دیگر اعتیاد نیز در ابتلا به هپاتیت دخالت دارند؟

آری، انواع دیگر اعتیاد نظیر اعتیاد استنشاقی (استنشاق مواد به داخل بینی و کشیدن تریاک) نیز در ابتلا به این بیماری مؤثر هستند، اما هیچکدام به اندازه شکل تزریقی آن خطرناک نیستند. تا زمانی که اعتیاد تزریقی ترک نشده باشد، درمانهای دارویی که هزینه بالایی نیز دارند بی‌فایده خواهند بود. همین امروز برای ترک اعتیاد اقدام کنید، زیرا فردا دیر است.

• آیا امروزه هپاتیت سی از تزریق خون و محصولات خونی منتقل آیا امرو می‌شود؟

قبل از بررسی خونها از نظر هپاتیت «سی»، در سال ۱۹۹۲ در کشورهای پیشرفته و در سال ۱۳۷۵ – ۱۳۷۴ در ایران، شایع‌ترین راه انتقال این بیماری مصرف خون و فرآورده‌ها بوده است. هپاتیت «سی» مسئول ۹۰ درصد از موارد بیماری‌های کبدی به دنبال تزریق خون است. در حال حاضر، درصد ابتلا به هپاتیت «سی» به دنبال تزریق خون بسیار ضعیف می‌باشد.

• آیا میتوان از تاثیر درمان با اینترفرون در اوایل شروع درمان مطلع شد؟

بله، اما درمان به مدت ۱۳ ماه انجام می‌شود. اگرچه در چند هفته اول درمان، میزان ویروس در خون به شدت کاهش یابد، اما این امر نشان‌دهندهٔ پاسخ مطلوب به درمان است. در هر صورت، اگر ۶ ماه پس از قطع درمان، سطح آنزیم‌های کبدی به حالت طبیعی برگردد و فعالیت ویروس در خون (پی – سی – آر) منفی باشد، می‌توان پاسخ به درمان را بسیار خوب در نظر گرفت. در ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد، امکان دارد که ویروس به‌طور کامل از خون از بین برود و این واقعیت بسیار امیدبخش است. انجام دوره‌های آزمون پی – سی – آر در طول درمان و به اصطلاح صلاح‌دید پزشک، ضروری می‌باشد.

•  چگونه میتوان از تأثیر یا عدم تأثیر داروی اینترفرون در مبتلایان با هپاتیت مزمن «سی» مطلع شد؟

با انجام آزمایش‌های دوره‌ای آزمونهای کبدی پی – سی – آر و در موارد مجاز (غیر از بیماران هموفیلی)، با نمونه‌برداری مجدد از کبد، می‌توان متوجه میزان تأثیر دارو در بدن فرد مبتلا شد.

• آیا مصرف مسكن مثل استامینوفن یا پروفن در مبتلایان به هپاتیت «سی» جایز است؟

قبل از پاسخ به این سؤال، باید ابتدا شدت ضایعه کبدی را مشخص کرد. در اکثر بیماران، نارسایی کبدی به صورت واضح دیده نمی‌شود و می‌توان از مسکن‌ها در صورت ضرورت و طبق دستور پزشک استفاده کرد. باید توجه نمود که مصرف مسکن در بیماران نیازمند به درمان با اینترفرون در اغلب موارد ضروری است. مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها و آرام‌بخش‌ها در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کبدی باید با احتیاط صورت گیرد.

• آیا هپاتیت C قابل درمان است؟

بله، هپاتیت C اکنون قابل درمان است. این بیماری از طریق درمان آنتی‌ویروسی مستقیم (DAA) قابل کنترل و درمان است. این درمان می‌تواند از هر ده نفر بیمار مبتلا تقریباً نه نفر را بهبود بخشد. با این حال، مهم است تا به توصیه‌های پزشک خود در مورد درمان و پیگیری دقیقاً پایبندی کنید.

• آیا هپاتیت C می‌تواند به شما محافظت از ابتلا مجدد به ویروس ندهد؟

بله، درمان موفق هپاتیت C لزوماً از شما در برابر ابتلا مجدد به این ویروس محافظت نخواهد کرد. این بدین معناست که پس از درمان موفق، احتمال ابتلا مجدد به هپاتیت C وجود دارد و باید به دستورات پزشک پیروی کرده و از تدابیر احتیاطی مرتبط با پیشگیری از انتقال ویروس رعایت کنید.

• آیا هپاتیت C می‌تواند منجر به سرطان کبد شود؟

بله، هپاتیت C و هپاتیت B از عوامل اصلی مسئول بروز سرطان کبد در جوامع تلقی می‌شوند. در صورتی که عفونت هپاتیت C به مدت طولانی در بدن باقی بماند، احتمال ایجاد آسیب‌های جدی در کبد افزایش یافته و ممکن است به سرطان کبد منجر شود.

• آیا هپاتیت C می‌تواند کشنده باشد؟

هپاتیت C در اکثر موارد به صورت بیماری کوتاه مدت ظاهر می‌شود و در اکثر افراد به عفونت مزمن نیز تبدیل نمی‌شود. با این حال، در برخی افراد ممکن است به عفونت مزمن و شدید تبدیل شود که ممکن است عوارض جدی مانند سیروز کبدی، سرطان کبد و در نهایت مرگ را به دنبال داشته باشد.

• آیا هپاتیت C از طریق تماس با فرد مبتلا به منتقل می‌شود؟

بله، هپاتیت C از طریق تماس مستقیم با خون یا مایعات بدن آلوده انتقال پیدا می‌کند. تماس با خون آلوده، اشتراک وسایل تزریقی آلوده، و انتقال ویروس از مادر به نوزاد در زمان زایمان به عنوان راه‌های انتقال اصلی هپاتیت C محسوب می‌شوند.

• آیا هپاتیت C از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود؟

بله، هپاتیت C از طریق رابطه جنسی نیز منتقل می‌شود. هرگونه تماس با مایعات بدنی مثل خون، منی و اسپرم آلوده به ویروس هپاتیت C می‌تواند منجر به انتقال این ویروس شود.

• آیا واکسنی برای هپاتیت C وجود دارد؟

در حال حاضر، واکسنی برای هپاتیت C موجود نیست. به همین دلیل، بهترین راه پیشگیری از هپاتیت C، اجتناب از عوامل انتقال و مراقبت از بهداشت شخصی و محیطی است.

• چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟

اگر شما به هر دلیلی فکر می‌کنید که ممکن است به هپاتیت C آلوده شده‌اید، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر علائم نگران‌کننده‌ای از عفونت کبدی مشاهده می‌کنید، تاخیر در مراجعه به پزشک ممکن است تشخیص و درمان مشکلات را دشوارتر کند. بهترین تصمیم در مورد زمان مراجعه به پزشک با توجه به وضعیت شما و نیازهای خودتان است.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

در این مقاله، مفاهیم مهمی درباره هپاتیت سی و مسائل مرتبط با آن بررسی شد. هپاتیت سی بیماری ای است که می‌تواند به صورت مزمن در بدن باقی بماند و در صورت نادیده گرفته شدن، منجر به عوارض جدی از جمله سیروز کبدی و سرطان کبد گردد. با وجود عدم وجود واکسن در حال حاضر، درمان هپاتیت سی از طریق روش‌های آنتی‌ویروسی مستقیم (DAA) امکان‌پذیر است که به‌طور مؤثر در بهبود بیماری کمک می‌کند.
هپاتیت سی به‌وسیلهٔ مختلفی از جمله تزریق مواد مخدر، خون‌ریزی، مشارکت در تجمعات جنسی، و یا انتقال از مادر به نوزاد منتقل می‌شود. علائم هپاتیت سی معمولاً ناشناخته بوده و بیماری به صورت خاموش و بی‌علائم پیش می‌رود. این مسئله اهمیت مشاوره پزشکی و آزمایش‌های تشخیصی را بیشتر می‌کند.
در خصوص پیشگیری، رعایت اقدامات احتیاطی و تغذیه‌ی سالم، ترک مصرف مواد مخدر، و محدود کردن تماس‌های جنسی بدون محافظت، از جمله راه‌هایی است که می‌توانند به جلوگیری از انتقال ویروس هپاتیت سی به دیگران کمک کنند.
در نهایت، مشاوره با پزشک تخصصی، معرفی به متخصصان گوارش و کبد، و توصیه‌های پزشکی مناسب با توجه به وضعیت فردی هر فرد، می‌تواند نقش مهمی در مدیریت و درمان هپاتیت سی ایفا کند. همچنین، در تمام موارد، به حفظ سلامتی و بهبود کیفیت زندگی افراد توجه بیشتری شود.

تاپ 10 باز مراقب سلامتی شماست!